Dân tộc ta vốn có truyền thống “Uống nước nhớ nguồn”, “tôn sư trọng đạo”, truyền thống tốt đẹp đó đã trở thành một đạo lý cao cả, thiêng liêng thấm sâu vào trong nhận thức, tình cảm của mỗi người dân Việt Nam. Ngày nhà giáo Việt Nam 20/11 chính là ngày thể hiện đạo lý ngàn năm ấy. Từ lâu ngày 20/11 không chỉ là ngày lễ của riêng ngành giáo dục mà còn là ngày hội lớn của toàn xã hội. Đây là ngày hội quan trọng nhằm tôn vinh nghề dạy học, tôn vinh các nhà giáo; những người làm công tác giáo dục; đồng thời thể hiện sự quan tâm của toàn xã hội đối với "những kỹ sư tâm hồn", biểu thị truyền thống hiếu học của dân tộc Việt Nam ta.
Truyền thống đó không chỉ có ở dân tộc Việt Nam, cách đây 74 năm, vào năm 1946 một tổ chức quốc tế các nhà giáo tiến bộ được thành lập ở Pa-ri - Pháp lấy tên là Liên hiệp quốc tế các Công đoàn Giáo dục. Năm 1953, tại hội nghị Liên hiệp quốc tế các Công đoàn Giáo dục tổ chức tại Viên (Thủ đô nước áo), đã chính thức kết nạp Công đoàn Giáo dục Việt Nam là thành viên.
Năm 1957, Hội nghị quốc tế các nhà giáo đã quyết định lấy ngày 20/11 hàng năm là ngày Quốc tế hiến chương các nhà giáo. Tại Việt Nam, ngày 28/9/1982, Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) đã ban hành Quyết định số 167/HĐBT chính thức lấy ngày 20/11 làm ngày Nhà giáo Việt Nam - Ngày hội truyền thống của ngành giáo dục. Đó là Quyết định mang tính nhân văn sâu sắc và thực sự quan trọng, thể hiện quan điểm của Đảng, Nhà nước về vị trí, vai trò của nhà giáo trong sự nghiệp đào tạo lớp người mới xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc.
Ngay sau khi Quyết định trên ra đời, “Ngày Nhà giáo Việt Nam” đầu tiên được tổ chức trọng thể vào ngày 20/11/1982 tại Hội trường Ba Đình, Hà Nội nhằm kịp thời cổ vũ, động viên cán bộ giáo viên tích cực rèn luyện phẩm chất và năng lực làm gương sáng cho học sinh noi theo, phát huy truyền thống tốt đẹp của người giáo viên nhân dân, ngày 20/11 đã được triển khai rộng rãi ở các địa phương trên toàn quốc.
Và cũng kể từ đó, ngày 20/11 hàng năm thực sự trở thành ngày hội truyền thống của toàn dân, chan hòa, thắm đượm nghĩa tình thầy - trò và được tổ chức trọng thể ở khắp các địa phương trong cả nước.